2.1.1  Հասկացություններ և սահմանումներ

Հասկացություններ և սահմանումներ:  ՀՀ վիճակագրական կոմիտեն (ՀՀ ՎԿ) գործազրկության  այլընտրանքային ցուցանիշն հաշվարկում է ըստ տնային տնտեսությունների ընտրանքային հետազոտությունների: Կիրառվում է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության (ԱՄԿ) ստանդարտ սահմանումը, համաձայն որի գործազուրկ են համարվում անձինք, ովքեր հետազոտությանը նախորդող չորս շաբաթվա ընթացքում (ներառյալ հետազոտվող շաբաթը) միաժամանակ բավարարել են  հետևյալ պայմաններին.

 Անձինք, ովքեր սովորաբար դասվում են տնտեսապես ոչ ակտիվ բնակչության խմբին (դպրոցական, ուսանող, կենսաթոշակառու, տնային տնտեսություն վարող և այլն) համարվում են  գործազուրկ, եթե հետազոտվող ժամանակաշրջանում բավարարել են վերոնշյալ պայմաններին:

Գործազուրկ են համարվում այն չաշխատող անձինք, ովքեր հետազոտությանը նախորդող վերջին չորս շաբաթվա ընթացքում չեն փնտրել աշխատանք, որովհետև արդեն գտել են և սկսել են աշխատել առաջիկա երկու շաբաթվա ընթացքում:

Գործազրկության մակարդակը հաշվարկվում է գործազուրկների թվաքանակի տոկոսային հարաբերությամբ տնտեսապես ակտիվ բնակչության թվաքանակին:

2.3.1 Դասակարգում/Հատվածավորում

Դասակարգում:

Կրթություն: Տվյալները խմբավորվում են համաձայն Կրթության միջազգային ստանդարտ դասակարգման (ISCED-97):

2.2.1 Ընդգրկունություն

Տվյալների ընդգրկունություն

• Աշխարհագրական ընդգրկունություն: Ընդգրկվում է ՀՀ ամբողջ տարածքը:

• Բնակչության ընդգրկունություն: ընդգրկվում են 15-75 տարեկան անձինք:

• Թեմատիկ ընդգրկունություն: Տվյալներում ներառվում են հետևյալ թեմատիկ ոլորտները. գործազուրկներն ըստ սեռի, տարիքի, ամուսնական վիճակի, կրթական մակարդակի, գործազրկության տևողության, գործազրկության պատճառների, աշխատանքի որոնման ձևերի և այլն:

Ներառված չէ ինստիտուցիոնալ հաստատությունների բնակչությունը, զինված ուժերի ժամկետային ծառայության անձնակազմը և կադրային զինվորականները, ովքեր բնակվում են զինվորական մասերում:

2.4.1 Գնահատում

Գործազուրկների վերաբերյալ տվյալները  մշակվում և տարածվում են ինչպես բացարձակ թվերով, այնպես էլ տեմպերով:

3.1.1 Սկզբնական տվյալների հավաքման ծրագիր

Ընտրանքի չափը և կառուցվածքը: Աշխատուժի հետազոտության (ԱՀ) տարեկան ընտրանքի չափը 2006թ. կազմել է 2547 Տ/Տ: Սկսած 2007թ. Տ/Տ ԱՀ-ն իրականացվում է տնային տնտեսությունների կենսամակարդակի ամբողջացված հետազոտության շրջանակում: ԱՀ տարեկան ընտրանքի չափը 2010-2011թթ. կազմել է 7872 Տ/Տ: Դիտարկման միավորը Տ/Տ անդամներն են:

Ինչպես ԱՀ ընտրանքն է ներկայացուցչական, այնպես էլ  ընտրանքի բոլոր միջին ցուցանիշները բնութագրում են գլխավոր ընտրանքի համակցությունը:

Ընտրանքի համակցություն: ԱՀ-ն Տ/Տ կենսամակարդակի հետազոտության հետ ինտեգրացված մոդուլ է: ԱՀ ընտրանքը ձևավորվում է Տ/Տ ցուցակից, որն արդիականացվել է 2001թ. ՀՀ մարդահամարի արդյունքներով:

Ընտրանքի արդիականացում: Ընտրանքն ադիականացվում է (ենթարկվում է ռոտացիայի) ամսական պարբերականությամբ: Ընտրանքն իրականացվում է երկաստիճան ստրատիֆիկացված պատահական ընտրանքի եղանակով: Առաջին աստիճանում ընտրվում են բնակավայրերը: Երկրորդ աստիճանում պատահական եղանակով ընտրվում են Տ/Տ-երը:

Տվյալների հավաքում:

•  Դաշտային աշխատանքների տևողությունը 4 շաբաթ է. 1 շաբաթ` մինչ հետազոտվող շաբաթը, 1 շաբաթ` հետազոտվող շաբաթը և 2-ը` հետազոտվող շաբաթից հետո: Դաշտային աշխատանքներն իրականացվում են ՀՀ ՎԿ համապատասխան անձնակազմի (հաշվարարների խումբ) կողմից:

3.1.2 Սկզբնական տվյալների սահմանում, ընդգրկունություն, դասակարգում, գնահատում և գրանցման ժամկետ

Զբաղվածության կարգավիճակի դիտարկման պարբերականությունը.

• Գործազրկության դիտարկում` ամսական:

3.1.3 Սկզբնական տվյալների  ժամանակայնություն

Դիտարկաման ժամկետը:

• Տվյալների հավաքման պարբերականությունն ամսական է:

3.3.1 Սկզբնական տվյալների վիճակագրական մեթոդներ

Բացակայող տվյալների արտացոլումը: Բնակչության բազիսային ընդգրկումը համապատասխանում է հետազոտության մեթոդաբանության պահանջներին:

Փոխարինվող դիրքերի ընտրությունը: Տ/Տ-ից տվյալներ չստանալու դեպքում (եթե նրանց հետ հնարավոր չէ կապվել կամ բացարձակապես հնարավոր չէ տվյալներ ստանալ) ընտրանքի դիտարկվող միավորները փոխարինվում են պահուստային ցուցակից:

Վիճակագրական տեղեկատվության ոչ ժամանակին ներկայացում: Այն դեպքում, երբ վիճակագրական տեղեկատվությունը չի ներկայացվել կամ ժամանակին չի ներկայացվել, կրկնվում են նախորդ ժամանակաշրջանի տվյալները: Առաջին իսկ հնարավորության դեպքում հաշվի է առնվում կամ ճշգրտվում  է  չներկայացված կամ ժամանակին չներկայացված համապատասխան ժամանակաշրջանի վիճակագրական տեղեկատվությունը:

3.3.2 Վիճակագրական այլ գործընթացներ

Սեզոնային տատանումների ուղղումը: Արդյունքների սեզոնային ճշգրտում չի իրականացվում:

3.4.1 Միջանկյալ արդյունքների հաստատում

Այլ աղբյուրներից ստացված տվյալների և այլ հետազոտությունների արդյունքների հետ կատարվում են համեմատություններ:

2001թ.-ից գործազրկության ցուցանիշները մշակվել և տարածվել են  զուգահեռաբար` վարչական գրանցումների («Զբաղվածության պետական ծառայություն» գործակալություն) և հետազոտական աղբյուրներից ստացված տեղեկատվության հիման վրա: 2012թ.-ից սկսած գործազրկության մակարդակի վերաբերյալ տվյալները հիմնված են բացառապես ԱՀ (տնային տնտեսությունների կենսամակարդակի ամբողջացված հետազոտության) արդյունքների վրա:

5.1.5 Տվյալների տարածում/ տրամադրում ըստ պահանջի

Վիճակագրական գաղտնիք  չհանդիսացող տվյալները, որոնք չեն հրապարակվում, սակայն հնարավոր է ստանալ տվյալների հիմնապաշարից (բազա), տրամադրվում են ըստ պահանջի:

5.3.2. Փաստաթղթերի և ծառայությունների համացանկի (կատալոգ) առկայություն

Համաձայն վիճակագրական տարեկան ծրագրի, յուրաքանչյուր տարի ՎԿ-ն հրապարակում և տարածում է Վիճակագրական հրապարակումների համացանկ (կատալոգ): Համացանկը պարունակում է մանրամասն և հստակ գծագրված տեղեկատվություն ՎԿ թղթային տարբերակով հրապարումների վերաբերյալ: Համացանկը ներկայացնում է յուրաքանչյուր հրապարակման վերնագիրը` համառոտ բովանդակությամբ, պարբերականությունը և հրապարակման օրը:

Համացանկի նպատակն է ծանոթացնել օգտագործողներին ՎԿ կողմից հրապարակվող վիճակագրական արտադրանքին:

Համացանկի էլեկտրոնային տարբերակը տեղադրված է ՎԿ կայքում`

https://www.armstat.am/am/?nid=82&year=2021